Bệnh rỉ sắt trên hoa hồng là gì?
Bệnh rỉ sắt trên hoa hồng là bệnh do nấm ký sinh Phragmidium tuberculatum và một số loài liên quan chặt chẽ khác gây ra. Bệnh đặc trưng cho hoa hồng, xuất hiện vào mùa xuân và tồn tại cho đến khi lá rụng.
Tính nhạy cảm với bệnh rỉ sắt rất khác nhau giữa các giống hoa hồng và nhiều loại hoa hồng hiện đại có khả năng chống bệnh rỉ sắt.
Bệnh rỉ sắt hoa hồng là bệnh ít nghiêm trọng nhất trong số các bệnh phổ biến ở hoa hồng; bệnh đốm đen và bệnh phấn trắng hoa hồng phổ biến hơn nhiều.
Triệu chứng của bệnh rỉ sắt trên hoa hồng
Bệnh rỉ sắt trên hoa hồng thường xuất hiện đầu tiên ở các lá phía dưới, nhưng cuối cùng toàn bộ cây có thể bị ảnh hưởng.
Các triệu chứng điển hình có thể quan sát được:
- Trên lá: Mặt dưới có những đốm màu vàng, tương ứng với các mụn mủ của bào tử màu cam bụi ở mặt dưới. Vào cuối mùa hè, mụn mủ màu cam chuyển sang màu đen. Lá bị nhiễm bệnh có thể rụng sớm.
- Trên thân: Vào mùa xuân, thân non xanh méo mó, có mụn mủ lớn chứa bào tử bụi màu cam sáng.
Khi bệnh tiến triển, các đốm tròn màu cam hoặc đen (gọi là mụn mủ) chứa bào tử nấm gây bệnh hình thành ở mặt dưới của lá, với các đốm màu vàng tương ứng có thể nhìn thấy ở mặt trên của lá.
Mụn mủ cũng có thể hình thành trên thân và các phần hoa màu xanh (lá đài).
Bệnh rỉ sắt trên hoa hồng thường phát triển vào mùa xuân và mùa thu (khi nhiệt độ ôn hòa thuận lợi và điều kiện ẩm ướt phổ biến hơn), nhưng bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến hoa hồng trong những tháng mùa hè.
Các nốt màu vàng ở mặt trên của lá cây hoa hồng. Bào tử của mụn mủ nằm ở phần tương ứng phía mặt dưới của lá.
Một số mụn mủ ở bề mặt dưới của lá cây hoa hồng có màu vàng cam, chứa đựng bào tử mùa hè của nấm, tác nhân gây bệnh sẽ tăng sinh trong thời kì phát triển của cây hoa hồng.
Vào cuối mùa đông, các mụn mủ chuyển sang màu đen, khi đó các bào tử mùa đông sẽ thay thế cho các bào tử mùa hè.
Vào mùa xuân, đôi khi có thể thấy vết rỉ sét trên hoặc gần chúng (ở đây là xung quanh chồi), tạo ra những khối bào tử màu cam sáng.
Nguyên nhân của bệnh rỉ sắt trên hoa hồng
Bệnh rỉ sắt trên hoa hồng do một số loài nấm thuộc chi Phragmidium gây ra. Những loại nấm này đặc biệt lây nhiễm vào hoa hồng.
Bệnh rỉ sắt trên hoa hồng thường được đưa vào vườn trên những cây bụi bị nhiễm bệnh mua từ vườn ươm hoặc nhà cung cấp hoa hồng khác.
Sau khi được đưa vào vườn, nấm rỉ sắt trên hoa hồng có thể trú đông trong các mảnh vụn lá hoa hồng cũng như trên các cành hoa hồng bị nhiễm bệnh. Vào mùa xuân, các bào tử sinh ra trong mảnh vụn và trên cành có thể thổi vào những tán lá hoa hồng mới mọc, dẫn đến những đợt nhiễm trùng mới.
Đặc điểm sinh học của nấm gây bệnh rỉ sắt trên hoa hồng
Loại nấm gây ra bệnh rỉ sắt trên hoa hồng, giống như tất cả các loại bệnh rỉ sắt, là một loại nấm sinh học: nó lây nhiễm vào các mô của vật chủ trong thời gian dài mà không giết chết chúng, ăn từ các tế bào sống.
Bệnh rỉ sắt không thể kiếm ăn từ vật liệu thực vật chết, do đó phải xen kẽ với vật chủ lâu năm khác hoặc tạo ra bào tử nghỉ ngơi để vượt qua mùa ngủ đông.
Phragmidium tuberculatum và một số loài bệnh rỉ sắt tương tự khác lây nhiễm vào hoa hồng không có vật chủ thay thế; nghĩa là chúng chỉ tấn công hoa hồng và trải qua mùa đông dưới dạng bào tử nghỉ ngơi.
Các bào tử hình thành đầu tiên (bào tử mùa xuân) lây nhiễm vào thân non, gây biến dạng và tạo ra các mụn mủ màu cam sáng.
Các bào tử từ những mụn mủ này lần lượt lây nhiễm vào lá để tạo ra các bào tử bụi màu cam (bào tử mùa hè) lây lan nhờ gió và gây nhiễm trùng thêm.
Sự lây nhiễm được tạo điều kiện thuận lợi bởi thời gian ướt lá kéo dài.
Vào cuối mùa hè, các mụn mủ sản sinh ra bào tử mùa hè chuyển sang sản sinh ra các bào tử cứng và sẫm màu.
Những bào tử nghỉ ngơi này có thể tồn tại qua mùa đông, trên lá rụng hoặc thường bám vào thân hoặc giàn.
Phòng ngừa và kiểm soát bệnh rỉ sắt trên hoa hồng
Việc kiểm soát bệnh gỉ sắt hoa hồng rất khó khăn khi các triệu chứng đã phát triển. Dưới đây là một số biện pháp mà các nhà vườn có thể phòng tránh bệnh rỉ sét trên hoa hồng:
- Bất cứ khi nào có thể, hãy trồng những giống hoa hồng ít bị bệnh rỉ sắt trên hoa hồng (tức là tránh các giống lai). Luôn kiểm tra các bụi hoa hồng mới xem có bị bệnh rỉ sắt trên hoa hồng (và các bệnh khác) trước khi mua không.
- KHÔNG mang cây bụi bị bệnh vào vườn của bạn. Trồng các bụi hoa hồng cách nhau đủ xa để tán lá của chúng không chồng lên nhau và tỉa hoa hồng thường xuyên.
- Việc trồng và cắt tỉa thích hợp sẽ thúc đẩy sự lưu thông không khí tốt, tạo điều kiện cho lá và cành khô nhanh, do đó làm cho môi trường ít thuận lợi hơn cho bệnh rỉ sắt phát triển.
- Tránh làm việc với hoa hồng khi chúng còn ướt vì bạn có nhiều khả năng phát tán bào tử rỉ sét trong những điều kiện này.
- Bón phân và tưới nước cho hoa hồng một cách hợp lý. Cây được chăm sóc tốt thường ít bị bệnh. Khi tưới nước, hãy tưới nước ở gốc cây bụi (ví dụ: bằng vòi ngâm hoặc vòi nhỏ giọt) thay vì tưới lên lá (ví dụ: bằng vòi phun nước).
- Tưới nước bằng vòi phun có xu hướng làm phát tán bào tử rỉ sét và làm ướt lá và cành, do đó tạo môi trường thuận lợi hơn cho bệnh gỉ sắt xảy ra.
Việc dọn dẹp và dọn dẹp thường xuyên không chỉ giúp khu vườn trông gọn gàng mà còn có thể giảm sâu bệnh. Những công việc có ích bao gồm thu thập lá rụng, loại bỏ kịp thời những cây bị bệnh và mảnh vụn, dọn dẹp dụng cụ và làm cỏ.
Tuy nhiên, việc dọn dẹp quá nhiều có thể ngăn cản động vật hoang dã, vì vậy đó là một sự cân bằng tốt. vệ sinh sân vườn và khuyến khích hoặc đưa thiên địch vào, phải là biện pháp kiểm soát đầu tiên.
Nếu sử dụng các biện pháp kiểm soát bằng hóa chất thì chỉ nên sử dụng chúng ở mức độ tối thiểu và có mục tiêu cao.
Kiểm soát không dùng hóa chất
Cắt tỉa các bệnh nhiễm trùng mùa xuân ngay khi chúng được phát hiện để ngăn chặn sự lây lan của bào tử mùa xuân.
Thu thập và tiêu hủy lá rụng vào mùa thu để giảm số lượng bào tử nghỉ đông.
Nếu tình trạng nhiễm trùng dai dẳng, có thể cây trồng liên quan dễ mắc bệnh bất thường, vì vậy hãy cân nhắc thay thế nó bằng một cây khác (nhưng hãy lưu ý đến các vấn đề tiềm ẩn do bệnh trồng lại nếu một bông hồng khác được trồng ở cùng một vị trí).
Kiểm soát bằng hóa chất
Nếu bạn nhận thấy vấn đề rỉ sét từ rất sớm (trước khi có nhiều triệu chứng), phương pháp điều trị bằng thuốc diệt nấm có thể hữu ích trong việc kiểm soát bệnh; tuy nhiên, hầu hết các loại thuốc diệt nấm đều phát huy tác dụng tốt nhất khi được sử dụng trước khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào.
Nếu bạn quyết định sử dụng thuốc diệt nấm để kiểm soát bệnh rỉ sắt, hãy chọn những sản phẩm được dán nhãn để sử dụng cho hoa hồng và có chứa hoạt chất triforine hoặc myclobutanil. Điều trị từ 7 đến 10 ngày một lần và KHÔNG sử dụng cùng một hoạt chất cho tất cả các lần điều trị. Thay vào đó, hãy sử dụng xen kẽ hai hoạt chất nêu trên để giúp giảm thiểu các vấn đề tiềm ẩn với các chủng nấm rỉ sắt hoa hồng kháng thuốc diệt nấm.
Thuốc diệt nấm tebuconazole (Provanto Fungus Fighter Concentrate), tebuconazole với trifloxystrobin (Provanto Fungus Fighter Plus, Toprose Fungus Control & Protect) và triticonazole (Fungus Clear Ultra) được dán nhãn để kiểm soát bệnh rỉ sắt trên hoa hồng.
Các sản phẩm sau đây chứa sự kết hợp của cả thuốc trừ sâu và thuốc diệt nấm, cho phép kiểm soát cả động vật không xương sống gây hại và bệnh tật: triticonazole chứa acetamiprid (Roseclear Ultra, Roseclear Ultra Gun). Khi một sản phẩm độc quyền có chứa thuốc trừ sâu cũng như thuốc diệt nấm thì tốt nhất nên sử dụng một sản phẩm thay thế nếu tổn thương ở động vật không xương sống không phải là vấn đề đối với cây được xử lý.
Hãy nhớ đọc và làm theo tất cả các hướng dẫn trên nhãn của thuốc diệt nấm mà bạn chọn để đảm bảo rằng bạn sử dụng những sản phẩm này theo cách an toàn và hiệu quả nhất có thể.